Page 31 - COSMILIFE-3

www .k uad. or g YIL:1 SA YI:3 A ĞU S T OS 2023

PALM YAĞI VE

KOZMETİKTEKİ YERİ

Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu’nun (EFSA) birçok
üründe kullanılan palmiye yağının kanser riskine
işaret etmesi, bu bitkisel yağın sağlık ve çevreye
olan etkilerini yeniden gündeme taşıdı.

Süpermarket raflarında gördüğümüz işlen- kullanılmasının nedeni, saçlı derideki kirleri
miş gıdaların yanında, kullandığımız temiz- saçı yıpratmadan ve nemlendirerek temizle-
leyiciler ve kozmetik ürünlerinin içeriğindeki mesidir. Ruj ve fondöten gibi ürünlerde ise eri-
ana maddelerden biri, palmiye yağı. Peki bu meyi engellemek, deriyi beslemek ve pürüz-
bitkisel yağ nasıl üretilir? Hangi gıdalar, gün süz bir kıvam sağlamak için kullanılmaktadır.
içinde kullandığımız hangi ürünler palmiye
yağı damgası taşır? Kozmetikteki yeri nedir? PALM YAĞININ ÇEVRESEL ETKISI
Çevresel etkisi hakkında neler söylenebilir? Palm yağı ucuzdur ve nispeten az arazi ile yıl

PALMIYE YAĞI NEDIR? boyunca cömert verimler elde edilmektedir.
Yine de korkunç derecede sürdürülemez
Bir tür Palmiye ağacı olan ‘Elaeis guineen- olabilir. Ürüne olan talep, ormansızlaşmaya keticilere düşen roller vardır. Çevre üzerindeki
sis’in meyvelerinden üretilen palmiye yağı, neden olmakta ve çeşitli tropik bölgelerde- bu tür zararlı etkilere karşı koymak için 2004
dayanıklı ve ucuz olması nedeniyle günü- ki vahşi yaşam habitatlarını yok etmektedir. yılında Sürdürülebilir Palm Yağı Yuvarlak Ma-
müzün en çok kullanılan bitkisel yağlarının Orangutan, cüce fil ve Sumatra gergedanı gibi sası (RSPO) kuruldu.
başında geliyor. Uluslararası çevre kuruluşu zaten nesli tükenmekte olan türlerin yaşam RSPO, palmiye yağı üretimi ve tedariğini
Greenpeace, ambalajlı ürünlerin yarısının alanları da tehdit edilmektedir. Uluslararası sağlamak adına en iyi uygulamaları belirle-
palmiye yağı içerdiğini söylüyor. Çikolatalar- Doğayı Koruma Birliği, palmiye yağı endüstri-
dan cipslere birçok işlenmiş gıdada palmiye sinin tehdit altındaki 193 türü etkilediğini ve yen yetiştiriciler için üretim standartlarına
yağı bulunuyor. Dünyada yağ üretimi için en bunun genişlemesinin dünya çapında tehdit sahiptir ve küresel endüstrinin çoğunu satın
verimli bitki olduğu belirten bu palmiye tü- altındaki tüm memelilerin %54’ünü ve tehdit almaktadır. RSPO sertifikalı sürdürülebilir
rünün yüzde 90’ı Endonezya ve Malezya’daki altındaki tüm kuşların %64’ünü etkileyebile- palm yağı, katı çevresel ve sosyal kriterlere
ekili alanlarda üretiliyor. ceği tahmin edilmektedir. göre üretilmiştir.
Palmiye ağaçları; kökenleri Batı Afrika’ya da- Dünyanın en çok biyolojik çeşitliliğe sahip or- Palmiye yağı endüstrisinin, küçük ölçekli
yansa da yağış miktarı ve sıcaklığın yüksek ol- manlarından bazılarının ormansızlaşmasının programlara ve sürdürülebilir peyzaj girişim-
duğu Asya, Kuzey ve Güney Amerika’nın farklı başlıca itici gücü olmuş ve olmaya da devam lerine yatırım yapmaya ve bunları destekle-
bölgelerinde de yetişebiliyor. etmektedir. Bu orman kaybı, karbon bakımın- meye devam etmesi önemlidir.
HANGI BESIN ÜRÜNLERININ IÇINDE VAR? dan zengin turba topraklarının dönüştürül- KAYNAKLAR
mesiyle birleştiğinde, atmosfere milyonlarca
Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Doğayı Koruma ton sera gazı salınmakta ve iklim değişikliği https://dergipark.org.tr/tr/download/
Vakfı’na (WWF) göre bu yağ, gıdalar, temizleyi- de olumsuz yönde etkilenmektedir. Ayrıca, article-file/589590
ciler ve endüstriyel ürünlerin çoğunda kulla- işçilere ve çocuk işçiliğine yönelik bir miktar UNDP [Internet]. Palm Oil Scoping Paper
nılıyor. Yemeklik yağlar, margarinler, dondur- sömürü de söz konusudur. Bunlar, tüm palmi- 2010 [Cited: 2017 Sep 09]. Available from:
ma, hazır yemek ve şekerlemeler gibi işlenmiş ye yağı sektörünün ele alması gereken ciddi http://www.undp.org/content/dam/
gıdaların çoğunda palmiye yağı kullanılıyor. sorunlardır. undp/library/Environment%20and%20
Çikolata, pizza hamuru, bisküvi ve kurabiye- Energy/Green%20 Commodities%20Fa-
ler, paketlenmiş ekmek bu ürünlerden bazıla- Palm yağının çevresel etkisi, daha fide dikil- cility/Palm.oil.scoping.paper.pdf
rı. Ayrıca sıvı deterjan, sabun ve şampuanların meden önce arazinin temizlenmesiyle başlar.
çoğu, ruj, ağda ve cilalar, endüstriyel yağlayı- Bir 2018 Greenpeace araştırması, en iyi palm https://www.treehugger.com/palm-o-
cılar ve biyolojik yakıtların içeriğinde bu yağ yağı tedarikçilerinin sadece 2015 ve 2018 yıl- il-cosmetics-5206444
bulunuyor. ları arasında 500 mil kare Güneydoğu Asya https://www.worldwildlife.org/indust-
yağmur ormanını yok ettiğini belirlemiştir. ries/palm-oil
KOZMETIKTE PALM YAĞININ YERI https://kozmetikpusula.com/palm-ya-
SÜRDÜRÜLEBILIR PALM YAĞI
Kozmetik sektöründe cilt bakım ürünleri, par- ENDÜSTRI IÇIN TEK ÇÖZÜM gi-ve-kozmetikteki-yeri/ Nehir Sevcan
fümler, şampuanlar, diş macunları, sabunlar ASLAN
vb. ürünlerde palm yağı sıklıkla kullanılmak- Palm yağı daha sürdürülebilir bir şekilde üre- https://www.wwf.org.uk/updates/8-thin-
tadır. Örneğin, palm yağının şampuanlarda tilebilmesi için, şirketlere, hükümetlere ve tü- gs-know-about-palm-oil

Sayfa | 31