Page 15 - COSMILIFE-7

www .k uad. or g YIL:2 SA YI:7 ŞUBA T 2025

BIYOÇÖZÜNÜR PLASTIKLER

Denizde, toprakta ve farklı şartlarda bozunup
suya ve CO2’e dönüşen polimerlerdir.

Bu ürünler şu anki mevcut polimer piyasasının
ancak % 1’ini oluşturmaktadır. Ama kullanımı
hızla artmaktadır. Bu 3 ürünün hangisinin nasıl
kullanılacağı da kullanım alanına göre tasarıma
bağlıdır.

Bu ürünler içerisinde kozmetik ambalajları
konusunda da farklı çözümler ortaya konabil-
mektedir. Kozmetik sektöründe birçok yurtdışı
firmasında kolay geri dönüşüm sağlanması için
tek tabakadan oluşan ve tek tip malzemeden
elde edilen ürünler öne plana çıkmaktadır.
Diğer çözümlerden birisi de doğal elyaf mal-
zemeleri ile plastiklerin karıştırıldığı kısmi bi-
yo-içerikli ürünlerdir. İdeal çözüm de biyolojik
olarak doğada kaybolan plastiklerdir.

Sonuç olarak ambalaj atıkları dünyanın en
büyük sorunlarından bir tanesidir ve bu konu
Mikroplastikler ile ilgili çok çarpıcı yayınlar da Mevcut plastiklere alternatif olabilecek yeni plastik atıklarının çok ötesindedir. Ama yine de
ortaya konmaya başlandı. bir dönem başlamıştır ve biyokökenli malze- bunlar içerisinde mikroplastik denilen ürünler
melerin kullanımı konusunda önemli adımlar en dikkat çekici olanı olarak karşımıza çıkmak-
Sorun sadece büyük ambalaj atıkları değil, atılmaktadır. Biyokökenli malzemeler içerisinde tadır. Bu konunun çözümü için de bu makalede
tekstil kumaşları yıkanırken oluşan mikroplas- ağaç ve orman ürünlerinden elde edilen kağıt sadece ambalaj sektörü hakkında birkaç alter-
tikler, boya sektöründen çıkan mikroplastikler, ve türevi malzemelerin kullanımı hızla artmak- natif sunulmuştur. Bu konu ile ilgili referanslar
diş macunlarında bulunan mikroplastikler ve tadır ve plastiğin de yerini almaktadır. Kağıdın da paylaşılmıştır.
kozmetik sektöründeki ürünler de dahil olmak kullanımında ağaçların kesilmesi ve kağıdın
üzere burada sıralanamayacak kadar çok farklı nihai formunun alması için çok sayıda kimyasal Kaynaklar:
kaynaktan mikroplastik oluşumu bilinmektedir kullanılması sebebiyle kağıt kullanımı konu-
[3-5]. sunda çekinceler bulunmaktadır. Ayrıca renk- 1. M. Haig, Hayat İmkansız, Domingo Ya-
lerinin sınırlı olması ve mevsimden mevsime yıncılık, 2024.
Bu mikroplastiklerin en önemli kaynaklarından selüloz kalitesinin değişkenlik göstermesi de
birisi geri dönüştürülemeyen ambalajlardır. kağıt türevli malzemelerin kullanımında sıkıntı 2. P.G.C. Nayanathara Thathsarani Pilapiti-
Kozmetik sektörünü de ilgilendiren bu am- yaratmaktadır. ya, Amila Sandaruwan Ratnayake Clea-
balajlar çok farklı desenleri, çok farklı renkleri ner Materials 11 (2024) 100220
ve hibrit malzemelerden oluşan çok katmanlı Biyokökenli malzemeler içerisinde biyoesaslı
yapılarıyla pazarlamacılar için dikkat çekici al- plastikler dikkat çeken bir alandır ve bunların 3. C. Guerranti et al. , Environmental Toxi-
ternatifler yaratmaktadır. Cinelli ve arkadaşları, içerisinde farklı türden ürünler mevcuttur. cology and Pharmacology 68 (2019)
2019 yılında yayınladıkları makalede atıkların Burada dikkat çekilmesi gereken 3 farklı tür 75–79
%54 oranında en çok ambalajlardan öne çıktığı biyoplastik mevcuttur;
ve ambalajdan sonra elektronik atıklar %5, zirai 4. M. Yurtsever, Marine Pollution Bulletin
atıklar %5 ve otomotiv sektörünün atıkları %5 BIYOKÖKENLI PLASTIKLER 146 (2019) 678–682
civarındadır [6].
Bu grup polimerler doğada bozunmazlar ama 5. C.T. Madhumitha et al. , Chemosphere
Ambalaj malzemelerindeki bu önemli sorun üretimde kullanılan hammaddelerin biyoesaslı 296 (2022) 133976
için farklı çözümler ortaya atılmaktadır ve en olması sebebiyle karbon salınımı için önemli
önemlisi de atık ambalajların yönetimidir. An- olumlu etkileri vardır. 6. Cinelli et al., Cosmetics 2019, 6, 26;
cak çok büyük çabalara rağmen hem Türkiye’de doi:10.3390/cosmetics6020026
hem de tüm dünyada bu atık yönetimi konu- KOMPOSTLANABILIR PLASTIKLER
sunda ciddi bir mesafe alınamamıştır. Plastik 7. A. Costa et al., Polymers 2023, 15, 517.
malzemenin yoğunluğu, kolay şekil alabilmesi Belirli kompost şartlarında bozunup parçala- https://doi.org/10.3390/polym15030517
ve çok farklı formlarda bulunması sebebiyle nabilen polimerlerdir.
yine de plastik malzemelerden vazgeçmek çok
kolay görünmemekte.

Sayfa | 15