Page 16 - COSMILIFE2
P. 16
K O ZMETİK SEK T ÖR VE BİLİM DERGİSİ
Plastik kirliliği hayatı
olumsuz etkiliyor
Plastiklerin uzun vadeli geri dönüşüm
süresi ortalama bin yıldır. Her yıl üretilen
bu yüksek sayılar çevreye büyük zararlar
vermektedir. Araştırmacılara göre,
plastiğin de hammaddesi, petrol rezervleri
2042’de tükenecek. Bu demek oluyor
ki, insanlar petrolü yalnızca 22 yıl daha
kullanabilecektir.
Plastik, doğadaki organik ve yıl). Bu iki faktör birlikte, çevrede yüksek toplam biyokütlesini aşmaktadır.
inorganik bazı elementlerin bir plastik kirliliğine yol açmıştır. Bazı araştırmacılar, 2050 yılına kadar
oluşturduğu monomer 2020 itibarıyla, dünya çapında her okyanuslarda ağırlıkça balıktan
adı verilen moleküllerin yıl yaklaşık 450 milyon ton plastik daha fazla plastik olabileceğini öne
sürümektedir.
belirli bir sıcaklık ve basınç üretilmektedir. 1950’lerden 2018’e kadar
dünya çapında tahmini 6,3 milyar ton
altında, katalizör yardımıyla plastik üretildi, bunun tahmini yüzde PLASTIĞIN SAĞLIĞA ZARARLARI
daha kompleks bir yapıya 9’u geri dönüştürüldü ve yüzde 12’si de Günümüzde dayanıklı/dayanıksız,
sahip olan polimerlere yakıldı. Bu büyük miktardaki plastik atık sert/yumuşak, tek kullanımlık/çok
dönüştürülmesiyle oluşan çevreye karışıyor ve araştırmalar deniz kullanımlık gibi farklı türlerde plastikler
bulunmakta, bu plastik türleri özellikle
maddelerdir. Kelime olarak kuşlarının yüzde 90’ının vücutlarında gıda ambalajlarında kullanılmaktadır.
plastik kalıntı bulunduğunu öne sürüyor.
plastiğin anlamı, “yumuşak”
ve “kolay şekil verilebilen”dir. Bazı bölgelerde, plastik tüketimini Plastik ürünlerin içerdiği Bisfenol A ve
Flalein adlı maddelerin, gıdaya geçtiği
Plastiği tanımlarken sıkça azaltarak, çöpleri temizleyerek ve plastik taktirde, kanserojen etkilerinin yanı
geri dönüşümünü teşvik ederek, serbest
kullanılan polimer kelimesi alanda plastik kirliliğinin önemini sıra, tiroit bezini, pankreası, kadınlarda
ise, “birçok parçadan oluşan” azaltmak için önemli çabalar olmuştur. yumurtalıkları, erkeklerde ise testisleri
anlamına gelir. Polimerler Ancak plastik kirliliğini önlemede geri etkilediği ve kısırlığa neden olduğu,
kısa zincirli moleküllerin dönüşüm de dahil olmak üzere mevcut plastik ürünleri fazla kullanan kişilerde,
özellikle karaciğer enzimlerinin
kimyasal olarak kesilip çözüm önerilerinin hiçbirinin yeterli yükseldiği ve karın yağlanmasının
olamadığı, bu nedenle küresel olarak
birleştirilmesi ile oluşturulan plastik üretiminin sınırlandırılması arttığı da tespit edilmiştir. Ayrıca
uzun zincirli moleküllerden konusunda birçok bilim insanı bu maddeler çocuklarda genetik
oluşur. hemfikirdir. 1991’den itibaren 2018 yapıyı değiştirebilmekte, davranış
yılı itibarıyla plastik kullanımına 51 bozukluklarına sebep olabilmektedir.
ülkede yasak getirilmiş, 39 farklı ülkede
Kirletici olarak hareket eden plastikler, ise plastik poşetler vergilendirilmiştir. Gerek dayanıklılığı arttırmak gerekse
boyuta göre mezo, mikro veya makro Plastik tüketimini azaltmak üzere farklı ve istenilen özellikte ürün elde
döküntü olarak kategorize edilir. Plastikler Avrupa Parlamentosu’nun 2015 yılında etmek amacıyla plastik üretiminde
ucuz ve dayanıklıdır, sonuç olarak insanlar çıkardığı, Avrupa genelinde plastik poşet Bisfenol A’nın (BPA), kurşun, bakır,
tarafından plastik üretim seviyeleri kullanımını azalmak amaçlı yönetmelik kadmiyum gibi ağır metallerin, fitalat
yüksektir. Bununla birlikte, çoğu plastiğin bu konudaki çalışmalara örnektir. gibi zararlı olabilecek katkı maddelerinin
kimyasal yapısı onları birçok doğal bozunma kullanıldığı bilinmektedir. Ayrıca
sürecine dirençli hale getirir ve sonuç olarak 2020 itibarıyla, üretilen plastik küresel plastikler lipofilik (yağda çözünen)
bozulmaları arasında yavaştır (100 ila bin kütlesi, tüm kara ve deniz hayvanlarının özelliktedir ve PBDE, DDT, PAH, PCB
Sayfa | 16