Page 20 - COSMILIFE2

K O ZMETİK SEK T ÖR VE BİLİM DERGİSİ

AB YEŞİL

MUTABAKATI

ve KOZMETİK PROF. DR KIMYA YÜK. MÜH.

SEKTÖRÜ NURI AZBAR CANSU MAYAOĞLU
AKIN
EGE ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ, EGE ÜNİVERSİTESİ,
FEN BİLİMLERİ
BİYOMÜHENDİSLİK ENSTİTÜSÜ, ÇEVRE
BÖLÜMÜ, BORNOVA, BİLİMLERİ ANABİLİM
İZMİR DALI, BORNOVA, İZMİR
Soru: AB Yeşil Mutabakatı ve gelişim süreci artık bir krize dönüştüğü gerçeği tüm ülkelerce ülkelerine ithal edilen mallara da uygulanmasına
hakkında bilgi verebilir misiniz? kabul görmüştür. İklim değişikliğiyle mücade- ilişkin düzenleyici bir sistemdir. Bu bağlamda,
lede küresel çapta bir öncü olmayı planlayan Yeşil Mutabakatın sadece çevre değil ekonomik
Sanayi devrimi ile beraber tırmanmaya başlayan Avrupa Birliği (AB), 11 Aralık 2019 tarihinde Av- bir başlığı olduğu da net bir şekilde görülüyor.
ve yaklaşık 40 yıldır da bağıra bağıra geliyorum rupa Yeşil Mutabakatını yayınlayarak iklimin ve SKDM ile AB kendi kıtasında oluşan karbon sızın-
diyen küresel çapta yaşamakta olduğumuz ik-
lim değişikliği sinyallerinin artık bıçağın kemiğe çevrenin korunmasını odak alan yeni bir büyüme tısını ve buna bağlı ekonomik rekabette yaşadığı
modeline geçmiştir. Paris Antlaşmasından sonra
dezavantajlarını da gidermeyi hedefliyor. AB Yeşil
dayandığı noktada krize dönüşmesi ile ortaya AB yeşil Mutabakatı 170 ülke ile beraber ülkemiz Mutabakatı küresel ısınma değerini 1.5oC altında
çıkan bir sonuçtur. Sanayi devrimi ile fosil ya- tarafından 2020 yılında imzalanmıştır. AB Yeşil tutmayı hedeflemektedir. AB Yeşil Mutabakatı,
kıtların astronomik miktarlarda kullanımına Mutabakatı 2030 yılına kadar (Fit for 55) 1990 Avrupa Kıtasınca yüzde 100 başarı ile uygulansa
bağlı olarak yıllık 40 milyar tonu aşan karbon
salımları nedeniyle atmosferimizdeki karbon yıllardaki karbon salımlarının yüzde 55’ine indi- dahi küresel ölçekte etkisi yüzde 10’nun altında
kalacaktır zira; küresel ölçekte karbon salımında
rilmesini ve 2050 yılında ise “Net Sıfır Karbonlu
dioksit konsantrasyonlarının önemli miktarda Kıta” olunmasını karara bağlamıştır (bkz Şekil 1). aslan payına sahip ülkelerin de (Çin, ABD, Hin-
artış gerçekleşmiştir (Şubat 2022 tarihi itibari distan, Rusya, Japonya, Endonezya v.b) mutlaka
ile atmosferimizde 419 ppm karbon dioksit Yeşil Mutabakat; AB’nin 2030’a kadar önce yüzde aynı hassasiyet ve sorumlulukla hareket etmesi
bulunmaktadır. Bilim insanlarının geri dönüşü 55 azaltma ve sonrasında 2050’ye kadar net sera
olmayan nokta olan tanımladıkları değer ise 450 gazı emisyonlarının sıfırlanması ve ekonomik mecburiyeti vardır (bkz Şekil 2). Dolayısıyla asıl
karbon salımı yapan devasa ülkelerinde bu sü-
ppm’dir (ICCP: International Climate Change Pa- büyümenin kaynak kullanımına bağlılığının rece dahil olmaları kaçınılmazdır.
nel raporları)). İklim krizinin en temel etkenlerin- sona ermesi gibi temel hedefleri içeren yeni bir
den olan sera gazları içinde karbon dioksit diğer büyüme stratejisidir. AB, bu noktada inisiyatif Acil önlemlerin hayata geçirilmemesi halinde
gazlara göre etki faktörü en düşük olmasına rağ- alıp kendi kıtası için sorumluluklarını yerine hali hazırda 1.1 oC zaten ısınmış olan yer küre-
men milyarlarca ton salımından kaynaklı tonajlı getirme kararı alırken diğer taraftan kendisi ile mizin çok kısa bir zamanda 6oC’ye kadar daha
üretiminden dolayı küresel ısınmaya neden olan ticari ilişkide olan kim var ise “Sınırda Karbon ısınabileceği ve şu an bile negatif etkilerini his-
en önemli molekül olarak karşımıza çıkmaktadır. Düzenleme Mekanizması (SKDM)” adı altında settiğimiz iklim anomalilerinin (hortumlar, sel-
Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı, 1994 yılında Bir- herkesi bu sürece dahil etme çabasını da gös- ler, kuraklıklar, ani yağışlar, salgın hastalıklar,
leşmiş Milletler İklim Konvansiyonu ile başlayan, teriyor. SKDM; Avrupa Birliği sınırları dahilinde tarımsal zararlılarda aşırı artış, v.b) eksponan-
2005 yılında Kyoto Protokolü ile ivmelenen ve ticari malların üretimi esnasında oluşan karbon siyel olarak artmaya devam edeceği tartışma
2015’teki Paris Antlaşması ile iklim değişikliğinin maliyetlerine eşdeğer bir maliyetin Avrupa Birliği götürmeyen bir sonuç olarak görülmektedir.
AB Yeşil Mutabakatının karbon salımını 2050’ye
kadar “Net Sıfır” seviyesine getirebilmesi için
problemin asıl kaynağı olan karbon bazlı fosil
yakıtların (kömür, doğal gaz, benzin, dizel v.b)
kullanımını sıfırlayan devrim niteliğinde bir enerji
dönüşümü yapmak şarttır. Ulaştırma sektörü
de karbon salımları içinde önemli bir yere sahip
olan karbon dioksit kaynağı olarak bu devrimsel
dönüşümün içinde yer almalı ve tedarik zinci-
rindeki ulaştırma aksiyonları ve taşımacılıkta
yakın zamanda köklü dönüşümler görülmeye
başlanacaktır.
Soru : Yeşil Mutabakat sadece
karbon salımı ile mi ilgilidir?

Yeşil Mutabakatta küresel iklim krizi bileşeni ile
her ne kadar karbon salımları ön plana çıkıyor
gibi gözükse de Mutabakatın diğer tüm çevre
bileşenlerinde de bir uzlaşma arayışı içinde

Sayfa | 20