Page 25 - COSMİLİFE1

www .k uad. or g YIL:1 SA YI:1 EYL ÜL - AR ALIK 2022

Bu dönemde gelişmeleri değerlendiren eau de cologne’nü ‘odikolon’ olarak telaffuz Kozmetik sektörünün tarihine giriş için
ilk yerli girişimci, Mısır asıllı Müslüman ederken Ahmet Farukî bu ismi Farukî bu sektörü ülkemizde başlatan ve ilklere
bir İstanbullu olan Ahmet Farukî olmuştu. Kolonyası’na dönüştürmüştür. Bunun gibi imza atarak ülkemizi temsil eden Ahmet
Ahmet Farukî, tamamı ithal edilen kozmetik pek çok ürüne de Türkçe adlar koyarak isim Farukî’den başkası ile başlayamazdık.
ürünleri ülke içerisinde imal etmenin kârlı babası olmuştur: Zambak suyu (eau de lys), Umarız bu yazı siz okurlarımız için
bir girişim olduğunu fark ederek 1894 yılında allık (compakt’lar), fırçalı sürme veya kirpik aydınlatıcı ve keyifli bir yazı olmuştur…
Sultanhamam’da açtığı büyük mağazası ve boyası (rimel), parfümlere ise lavanta adını
Feriköy’deki imalathanesi ile yerli parfüm takmıştır. Yabancıların parfüm isimlerine Not:
ve kozmetik sanayinin kurucusu oldu. karşılık ise ‘Unutma Beni, Cici, Meltem,
Bu sebeple Ahmet Farukî kendi alanında Şebnem’ adında kokular üretmiştir. 1)“Bonmarşe” sözcüğü Fransızca kökenlidir.
bir ilktir. Ardından gelecek pek çok yerli Bu dilde “bon marché”, “ucuz” demektir.
üreticiye önderlik eden Farukî, ilk yerli Ahmet Farukî’nin firmasının en popüler Ancak Osmanlı AVM’lerine “bonmarşe”
kozmetik ürünlerin ürettiği tesisi Farukî olduğu yıllarda Sultanhamamı’ndaki denmesinin nedeni bu mağazaların ucuz
Itriyat’ı kurarak sadece parfüm ve kolonya dükkânı İran, Hindistan, Batavya ve olması değildir. Bu tabirin mağazacılığa
değil, kremden düzgüne, briyantinden Japonya’dan gelen siparişleri karşılamaya yansıması, dünyanın ilk modern çok katlı
şampuana, allıktan sürmeye, rujdan ojeye, başlamıştır. Bu sayede sadece yerli pazarda mağazalarından birinin 1838’de Paris’te
tıraş sabunundan diş macununa pek çok kalmamış ülke sınırlarını da aşarak ihracat hizmete giren Au Bon Marché sayesinde
malzeme üretmiştir. yapabilen bir kuruluş haline gelmiştir. olmuştur.
Reşat Ekrem Koçu, İstanbul
Ahmet Farukî, ürünlerini şık ambalajlar Ansiklopedisi’nde , Farukî’nin Kaynaklar:
2
içinde, zarif etiketler ve Türkçe isimler Abdülhamid’in son yılları ile İkinci
(Unutma Beni, Meltem, Cici) ile sunarak Meşrutiyet devrinin tanınmış ve ciddi iş 2)Koçu Reşat Ekrem, İstanbul Ansiklopedisi,
ürünlerini marka olarak lanse edebilmiş adamlarından biri olduğunu belirtir. Dahası 1958, cilt 1, syf. 363-364. İnternetten açık
ve Batı’ya rakip olabilmiştir. Bu ürünler ne yazık ki Ahmet Farukî’nin işlerinin erişim için:
sadece Avrupalı orijinlerinin ayarında değil, Meşrutiyet’ten sonra bir süre aksadığını, bu
aynı zamanda onlarla yarışacak üstünlükte https://archive.org/details/
ve çeşitlilikteydi. Katıldığı uluslararası sebeple işlerini küçültmeye mecbur kalarak, istansiklopedisi_201912/I.%20A.%201.%20
sergilerden (1903 Atina, 1904 Bordeaux, yine Sultanhamam’da ‘Cici’ adında küçük bir CILT/page/n5/mode/2up
1905 Liege, 1906 Paris, 1906 Londra) altın dükkâna çekildiğini yazmıştır. Ayrıca Koçu,
madalyalar kazanmış ve Nişan-ı Osmanî “Cici” markalı pudralar, rujlar, losyon ve 3)Yentürk N. (2015), Hoş Kokularıyla Baş
ve Sanayi Madalyası, İran Hükümeti kolonyaların bu dükkânın ürünleri olduğunu Döndüren Medeniyet, #tarih dergi, Sayı;19.
tarafından ise Altın Şîr-i Hûrşîd Madalyası ile da belirtir. Firma ne yazık ki günümüze
onurlandırılmıştır. kadar ulaşamamıştır.
Yabancı kelimeleri telaffuz edemeyen halk,

Sayfa 25 | 36