Page 28 - COSMİLİFE1

K O ZMETİK SEK T ÖR VE BİLİM DERGİSİ

asitlerdir. En yaygın görülen fenolik asit 2012
türevleri ise benzoik asit (A) ve sinnamik asit İhracat İhracat İthalat İthalat Fark
(B) türevleridir. Gruplar (1.000 $) Miktar (1.000 $) Miktar (1.000 $)
(Ton) (Ton)
Fenolik bileşiklerin; antimutajen, Uçucu yağlar 24.793,89 443,03 18.048,45 513,04 6.745,44
antikarsinojen, antioksidan, antiviral, Baharatlar 100.452,32 33.666,05 26.177,75 17.736,07 74.274,58
antibakteriyel, antitrombotik, antialerjik, Diğer Bitki Kısımları
biyoaktiviteleri bulunmaktadır. (Parfümeride, Eczacılıkta vs. 11.907,67 3.198,91 8.295,40 2.223,31 3.612,27
kullanılan)
α-tokoferoller, β-karoten, gallik asit ve Alkoloidler 50.567,78 128,78 32.634,03 5,39 17.933,75
ferulik asit gibi moleküller bitkilerde Toplam 187.721,66 37.436,77 85.155,63 20.477,81 102.566,03
oldukça fazla miktarda bulunup, doğal birer
antioksidan özelliği göstermektedir. için TOBB kozmetik sanayii sektör elde edilen ürünlere koruyucu bileşikler
raporunda da belirtildiği gibi, teknoloji ve katılmaktadır. Bütün bu etkiler gözönünde
bilimsel katkı gerektiren nemli kozmetik bulundurulduğunda hiçbir toksik etkiye
ABD 45,1 Milyar Euro
hammaddelerinin yerli üretimi teşvik sahip olmayan, yüksek çözme gücüne sahip
AB 62,5 Milyar Euro edilmelidir. “Süperkritik karbondioksit ekstraksiyon”
Japonya 20 Milyar Euro Bitkilerden elde edilen özütlerin, kalite yöntemi (SkCO2) en ideal yöntem olarak
karşımıza çıkmaktadır.
Diğer Ülkeler 22,4 Milyar Euro bakımından istenen düzeyde bulunmaması
ihracatımızı olumsuz yönde etkilemektedir. Süperkritik akışkanlar son yıllarda oldukça
Ülkemizin bu bitki zenginliğinin aksine geniş uygulama alanı bulan bir tekniktir.
Bu önemli etkileri nedeniyle uzun yıllardır bitkisel hammadde üretimine yönelik Partikül dizayn, mikrokapsülleme, birçok
yabancı ülkeler, ülkemiz florasında endüstriyel üretim yok denecek kadar azdır. organik reaksiyonlarda kullanılan katalizör
yetişen bitkilere yoğun ilgi duymakta ve Hali hazırdaki firmalar ise halen geleneksel uygulamaları, nano partikül elde etme vb.
hammadde kaynağı olarak kullanılabilir yöntemlerle üretim yapmaktadır. Geleneksel birçok alanda kullanılmaktadır.
birçok bitki üzerine araştırma çalışmaları yöntemlerin en büyük dezavantajı, üretim
gerçekleştirmektedirler. sırasında kullanılan toksik etkiye sahip ÖZELLIKLER GAZ(STP) SÜPERKRITIK SIVI
AKIŞKAN
çözücülerin tam olarak uzaklaştırılamaması
DÜNYA KOZMETIK PAZARINDA DURUM… ve elde edilen ürünlerin istenen kalite ve Yoğunluk(g/cm 3 ) (0,6-2)*10 -3 0,2-0,5 0,6-2
Difüzyon
verimde olmamasıdır. Katsayısı(cm 2 /s) (1-4)*10 -1 10 -3 -10 -4 (0,2-2)*10 -5
Bitki ekstrelerinin kullanıldığı ilaç, gıda ve
kozmetik alanlarından kozmetik sektörü son ALTERNATIF YÖNTEM; SÜPERKRITIK Viskozite(gcm -1 /s -1 ) (1-3)*10 -1 (1-3)*10 -4 (0,2-3)*10 -2
yıllarda parlayan yıldız konumuna gelmiştir. KARBONDIOKSIT EKSTRAKSIYONU… *Veriler sadece yaklaşık değerlerdir.
Dünya kozmetik pazarı, tüketici fiyatlarıyla Süperkritik akışkan fiziksel hal olarak ne sıvı
yaklaşık 150 milyar Euro büyüklüğe sahiptir. Bitkisel hammadde üretiminde istenen ne de gaz özelliğe sahiptir. Faz diyagramında
Bu pazarın mali dağılımı tabloda görüldüğü kalite ve verimin yakalanabilmesi için sıvı buhar eğrisinin sonunda, gazın kritik
gibidir. alternatif üretim yöntemlerinin kullanılması sıcaklık (Tk) ve basınç (Pk) değerlerine sahip
bir ihtiyaç haline gelmiştir. Özellikle son
Türkiye kozmetik sektörünün dünya yıllarda adını sıkça duyuran yeni teknoloji olduğu noktadan itibaren gözlenir.
pazarındaki payı da yaklaşık 1,5 milyar Euro Süperkritik akışkan ekstraksiyon tekniği, Süperkritik akışkan, bir maddenin kritik
ile % 1, Türkiye’deki kozmetik firmalarının alternatif yöntemler içinde en avantajlı sıcaklığının üzerine ısıtıldığı zaman elde
toplam dünya cirosundan aldığı pay ise olanıdır. edilen fiziksel hal olduğu için, hem sıcaklığı
% 1,3 seviyelerindedir. Türkiye zengin hem de basıncı kritik noktanın üzerinde
florasıyla bu pazardan daha fazla pay Bilindiği üzere bitkilerden özütleme yapmak olan maddeler için kullanılan bir terimdir.
alabilmelidir. amacıyla farklı çözücüler kullanılmaktadır. Süperkritik akışkanın yoğunluğu gaz
Kullanılan tüm kimyasal çözücüler az veya
Ülkemizin bitkisel hammadde ihracatının çok toksik etkiye sahiptir. Ayrıca ne kadar halinin yoğunluğundan 200 ile 400 katı
düşük olması nedeniyle, bitkiler ham iyi saflaştırma işlemi yapılsa da, ürünlerden daha fazladır ve hemen hemen sıvı halinin
olarak balyalar halinde yurt dışına ihraç çözücülerin tamamen uzaklaştırılması yoğunluğu ile aynıdır. Bu nedenle de
edilmektedir. Oysa ilaç, gıda, kozmetik oldukça zordur. Diğer yandan çözücü olarak, süperkritik akışkanlar molekülleri çözmeye
vb sektörlerde antioksidan, antiviral ve toksik etkiye sahip olmadığı düşünülen elverişlidir.
antimikrobiyal hammadde girdisi olarak su kullanıldığında ise, ilk andan itibaren Süperkritik akışkanların yoğunlukları,
yine bu bitkilerin ekstreleri kullanılmakta bakteri oluşumu başlamaktadır. Bu sebeple viskoziteleri ve diğer özellikleri genelde
olup malesef yüksek fiyatlarla ithal maddenin gaz ve sıvı hallerindeki
edilmektedir. özellikleri arasında yer alır. Kısaca, sıvılar
BITKISEL HAMMADDELERININ kadar iyi çözme gücüne, gazlar kadar iyi
YERLI ÜRETIMI TEŞVIK EDILMELI… difüzlenebilme özelliğine sahiptir.
Süperkritik akışkanlar içerisinde karbon
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin dioksitin kolay ulaşılabilir basınç ve sıcaklık
hazırlamış olduğu Türkiye kozmetik sanayii değerleri olması nedeniyle, en çok tercih
sektör raporunda da açıkça belirtilen; bu sebebidir.
kadar ekonomik kapasitesi yüksek olan bir
sektörün, en zayıf noktası hammaddenin Bunun yanında, çevresel, kimyasal ve
önemli oranda ithalata dayalı olmasıdır. endüstriyel olarak da oldukça avantajları
Bu sebeple; ithalata bağımlılığı azaltmak olan bir tekniktir.

Sayfa 28 | 36