Page 27 - COSMİLİFE1

www .k uad. or g YIL:1 SA YI:1 EYL ÜL - AR ALIK 2022

Ancak tanımlanmamış gıda amaçlı Tıbbi aromatik bitki alımı yapan ülkelerin
kullanılan bitki türü 100.000’in üzerindedir. içinde ABD, İngiltere, Almanya, Fransa,
Dünya Bitkisel Pazarın Global Dağılımı Hollanda, Çin ve Hindistan gibi ülkeler yer
görülmektedir. almakta olup, bu bitkilerin dış satımını
yapan ülkeler arasında Çin, Hindistan, ABD,
Ayrıca Dünya Sağlık Örgütünce (WHO) Almanya, Meksika, Mısır, Şili, Bulgaristan,
hazırlanan raporda, tüm dünyada tıbbi Singapur, Fas, Pakistan ve Türkiye
amaçlı olarak kullanılan yaklaşık 20.000 bulunmaktadır. Dünya Tıbbi Aromatik bitki
çeşit bitkinin olduğu belirtilmiştir. ihtiyacının %80’i bu 12 ülke tarafından Sağlıklı Serbest
Bunlardan 4.000 çeşit bitkisel drog yaygın karşılanmaktadır. Ülkemiz dış satım yapan Hücre Radikal
şekilde kullanılırken, Avrupa’da 2.000 bu ülkeler arasında %5’lik pay ile 12. sırada Dışarıdan gelen bu zararlı etkilerle kopan
kadar bitkisel drog ticareti yapılmaktadır. yer almaktadır. oksijen atomları, vücutta serbestçe
Ülkemiz florasında ise 9000 kayıtlı bitki dolaşmakta, hidrojen atomlarını kopararak
türü bulunmaktadır. Bunların 1000 kadarı Türkiye coğrafi konumu, iklim ve bitki doku tahribine yol açmaktadır. Serbest
ilaç ve baharat hammaddeleridir ve halk çeşitliliği, tarımsal potansiyeli, geniş radikaller özellikle hücre ve bağışıklık
arasında özellikle çay veya çeşni olarak yüzölçümü sayesinde bitki ticaretinde sistemine saldırmaktadır. Calvin Davies’e
kullanılmaktadır. Ülkemizde iç ve dış ticareti önde gelen ülkelerden biridir. Türkiye’nin göre oksidatif stres adıyla bilinen serbest
yapılan tıbbi aromatik bitkiler, alt türler bu önemi; gelişmiş ülkelerdeki yerleşmiş radikallerin neden olduğu hasarlı hücreler,
dahil olmakla birlikte 450 civarındadır. bitkisel ilaç, bitki kimyasalları, gıda ve 70’den fazla kronik hastalığın kaynağıdır.
Bunların sadece 150 kadar türünün dış katkı maddeleri, kozmetik ve parfümeri
satımı yapılmaktadır. Bu bitkilerin büyük sanayilerinin girdisini oluşturan pek çok Serbest radikal oluşumunun, temelinde
çoğunluğu genellikle floradan toplanmakta ürünü veren bitkilerin ülkemiz florasında oksijen olduğu için, gerçekte bir oksidasyon
olup, bitki tarımının gerekliliği yeni yeni bulunmasından kaynaklanmaktadır. Ayrıca (oksidan) faaliyettir. Vücuttaki serbest
anlaşılmaya başlanmıştır. endemik (sadece belli bir bölgede doğal radikallerin etkisini minimuma indiren,
olarak yetişen) bitki türleri bakımından bloke eden, pek çok hastalığa ve erken
Dünyada yaşam standardı yükseldikçe da ülkemiz dünyada ilk sıralarda yer yaşlanmaya neden olabilecek zincir
tüketim de artmaktadır. Özellikle 1990’lı almaktadır. reaksiyonları önleyen moleküllere
yıllardan sonra, bitkilerin yeni kullanım
alanlarının bulunması, doğal ürünlere olan BITKILERI DEĞERLI KILAN “antioksidan” denilmektedir. Vücudumuz,
bu faaliyete karşı antioksidan’larla cevap
talebin artması; bitkilerin kullanım hacmini IÇERIKLERI; ANTIOKSIDANLAR VB… vermektedir. Antioksidan moleküller,
her geçen gün arttırmaktadır. Bu artış, kanser, inflamatuar, kalp ve ateroskleroz
tıbbi ve aromatik bitkiler için de geçerlidir. Bitkileri değerli kılan en önemli etken, gibi birçok hastalığın tetikçisi olan
Bitkilerin başlıca kullanım alanları ilaç, içerdikleri değerli kimyasal bileşiklerdir.
gıda ve kozmetik olup, daha birçok alanda Bilindiği üzere, bitkiler en genel anlamda radikallere karşı vücudu koruma görevi
üstlenen maddelerdir.
tüketilmektedir. iki ana kimyasal bileşen içerir. Bunlar
primer metabolitler olan, karbonhidratlar,
yağlar, proteinler, vb., diğeri ise sekonder
metabolitler olan, alkaloidler, tanenler,
flavonoidler, fenoller, terpenoidler, vb.
bileşiklerdir. Bu bileşiklerden özellikle
sekonder metabolitler antioksidan özellik
göstermektedirler. Gün boyu soluduğumuz
kirli hava, zararlı güneş ışınları, bozulmuş
besinlerdeki zararlı maddeler, katkı
maddeleri, bilinçsiz beslenme ve
hareketsizlik vücutta serbest radikal adı
verilen maddeleri oluşturmaktadır. Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsünden Dr.
Richard Cutler’ın yaptığı bir araştırmaya
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre, göre; bir insanın yaşam süresi, vücudunda
Dünya bitkisel drog ticareti son beş yılda bulunan antioksidanların miktarı ile doğru
ortalama 16,8 milyar dolar ihracat ve 18,6 orantılıdır.
milyar dolar ithalat olarak gerçekleşmiştir.
DÜNYA BITKISEL DROG TICARETI

Serbest radikallerin yapısında, çoğunlukla
oksijen yer almaktadır. Reaktif oksijen türleri Benzoik asit türevleri Sinnamik asit türevleri
(ROS), oksijen içeren küçük ve oldukça (gallik asit) (ferulik asit)
reaktif moleküllerdir. Serbest radikaller Bilindiği gibi antioksidanlar en çok yeşil ve
(ROS) kararsız bir yapıdadırlar ve kararlı kırmızı yapraklı bitkilerde bulunmaktadır.
hale gelmek için hücrelere saldırarak hasar En yaygın antioksidanlar flavonoidler
oluştururlar. (α-tokoferoller, β-karoten, vb.) ve fenolik

Sayfa 27 | 36